بازار خودروهای تجاری در سال‌های اخیر با توجه به آن‌که مشکلات بسیاری در صنعت این خودروها وجود داشته، با نوسانات بسیاری همراه بوده است. کاهش شدید تولید و در برخی از تجاری‌سازان توقف تولید خودروهای سنگین و نیمه‌سنگین باری در کنار افزایش بی‌رویه قیمت‌ها در سال‌های گذشته، باعث شده است قیمت نهایی این خودروها در بازار داخلی به‌شدت افزایش یابد. در همین راستا، دولت و سازمان‌های ذیربط به دنبال راهکارهایی به‌منظور جبران کمبود این خودروها در کشور و تعدیل قیمت‌ها بوده‌اند. ازجمله این راهکارها می‌توان به واردات مدل‌های کارکرده و عرضه کامیون و کشنده در بورس کالا اشاره کرد؛ راهکارهایی که تا امروز تاثیر چندانی بر بازار و عرضه و تقاضای باری‌های سنگین کشور نداشته و موفق به کنترل قیمت‌ها نشده‌اند. با وجود این‌که عرضه این محصولات در بازار سرمایه باید شانس افراد را برای خرید افزایش دهد، به نظر می‌رسد دست مصرف‌کننده نهایی از این خودروها کوتاه بوده و در نهایت این محصولات به نمایندگی‌ها یا دلالان بازار رسیده است.
بازار خودروهای سنگین پر از محصولاتی که خریدار ندارد
بررسی بازار خودروهای سنگین و نگاهی به نمایشگاه‌ها در مراکز مختلف نشان از خودروهای فراوان بدون مشتری دارد. یک فعال حوزه خودروهای سنگین به «دنیای‌خودرو» گفت: «درحال‌حاضر خودروهای مختلفی در نمایشگاه‌های خودروهای سنگین دیده می‌شوند. اما مصرف‌کننده نهایی توان خرید این خودروها را ندارد. چراکه اصولا قیمت این خودروها بسیار بالا رفته و کسی حاضر نیست 8میلیارد تومان پول برای این خودروها هزینه کند.»
وی افزود: «در گذشته افراد نیمی از پول خودروها در اختیار داشتند و با تسهیلات، وام و شرایط، اقدام به خرید خودرو می‌کردند. اما امروز، هم قیمت‌ها رشد عجیبی پیدا کرده و هم بار و درآمد پایین آمده و مشتریان توان پرداخت اقساط را هم از دست داده‌اند. ضمن این‌که در ماه‌های اخیر تعداد بسیاری از رانندگان اقدام به فروش خودروهای خود کرده‌اند. چراکه معتقدند با چند میلیارد تومان پول خودرو و دریافت سود از بانک زندگی راحت‌تری خواهند داشت.»
این فعال حوزه بازار خودروهای سنگین درخصوص وضعیت بازار خودرو گفت: «بازار خودرو شرایط خوبی ندارد و قیمت‌ها بی‌دلیل افزایش پیدا می‌کند. اصولا آن کسی که به خودرو نیاز دارد، توانایی خرید ندارد یا نمی‌تواند آن‌چه که مد نظر دارد را خریداری کند. در این صورت همه به فکر رها کردن خود از شغل رانندگی هستند.»
دلالان در کمین عرضه کامیون در بورس!
عرضه کامیون، کشنده و کامیونت در بورس اقدامی است که سبب می‌شود همه افراد شانس بالایی برای خرید این محصولات پیدا کنند. قیمت‌ها در بازار سر به فلک کشیده و خریدار واقعی می‌تواند با ارقامی بسیار پایین‌تر از قیمت بازار محصول را از بورس خریداری کند.
با این‌حال بررسی‌ها نشان می‌دهد که دلالان نیز در کنار مصرف‌کنندگان در کمین عرضه‌های بورسی نشسته‌اند و بخشی از این خودروها پس از خریداری‌شدن توسط واسطه‌ها، دوباره سر از بازار بی‌سامان خودروهای تجاری درآورداند.
در همین زمینه، رئیس کانون انجمن‌های صنفی شرکت‌های حمل‌ونقل داخلی کشور علت عدم دستیابی مشتریان واقعی به محصولات سنگین را عدم آشنایی رانندگان کامیون با نحوه خرید محصولات تجاری از بورس دانست و در این خصوص اظهار کرد: «عدم اطلاع‌رسانی صحیح در این زمینه موجب شده است تنها نمایندگی شرکت‌های خودروساز متقاضی خرید خودرو از بورس باشند.»
رضا رستمی با اشاره به تاثیر عرضه محصولات تجاری در بورس کالا بر کاهش قیمت کامیون و کشنده در بازار گفت: «متاسفانه شرایط عرضه محصولات تجاری در بورس به نحوی است که تنها نمایندگی‌های شرکت‌های خودروساز قادر به خرید خودرو از بورس هستند. این روند به نفع مشتریان که نیاز به خرید این محصولات را دارند، نخواهد بود.»
وی تصریح کرد: «به‌رغم این‌که کامیون‌ها و کشنده‌ها باید بدون واسطه در اختیار رانندگان به‌عنوان مصرف‌کننده اصلی قرار بگیرد، اما تقریبا تمامی معاملات در بازار توسط واسطه‌ها انجام می شود.»
کاهش فاصله قیمت در بازار و کارخانه بر اثر افت تقاضا
با وجود این‌که طی ماه‌های اخیر قیمت‌ها تقریبا ثابت بوده و در برخی محصولات شاهد کاهش قیمت‌ها بوده‌ایم، با این‌حال همچنان قیمت‌ها همچنان نجومی محسوب می‌شود.
در همین رابطه، رییس کانون انجمن‌های صنفی شرکت‌های حمل‌ونقل داخلی به کاهش فاصله قیمت محصولات تجاری در کارخانه و بازار اشاره و اظهار کرد: «کاهش قیمت در بازار تجاری‌ها نه به دلیل عرضه در بورس، بلکه ناشی از افت تقاضا در بازار است. کما این‌که در بازار خودروهای سواری نیز شاهد کاهش قیمت خودرو در بازار هستیم. رشد 70درصدی قیمت کامیون و کشنده در بازار و همچنین افزایش نجومی قیمت قطعات یدکی و لاستیک در حالی است که کرایه حمل بار در سال جاری تنها 30درصد افزایش یافته و قدرت خرید رانندگان برای خرید کامیون به‌شدت کاهش یافته است. به همین دلیل سرمایه‌گذاری در این بخش صرفه اقتصادی خود را از دست داده است.»
بازار خودروهای تجاری در انتظار سیاستگزاری صحیح
شرکت‌های بسیاری در کشور در حوزه تولید خودروهای تجاری فعال هستند. با این‌حال، شرایط وفق مراد آن‌ها پیش نمی‌رود. سیاستگزاری صحیحی در حوزه خودروهای تجاری وجود ندارد و دولت نیز از روند نوسازی ناوگان سنگین حمایت نمی‌کند.
درحال‌حاضر تجاری‌سازان آماده عرضه بیش از پیش خودرو و ورود به بحث نوسازی ناوگان تجاری هستند. محصولات بسیار خوبی طی یکی دو سال اخیر از سوی تجاری‌سازان رونمایی شده است؛ محصولاتی که با کمک دولت و ارائه تسهیلات به مشتریان و خودروسازان می‌تواند روند جایگزینی و نوسازی را سرعت ببخشند. به نظر می‌رسد سیاستگزاری درست از سوی دولت باعث خواهد شد تا این شرکت‌ها بیش از پیش فعال شوند. ظرفیت‌های بسیاری در حوزه تولید خودروهای سنگین در کشور وجود دارد و یک برنامه و سیاست صحیح می‌تواند این ظرفیت‌ها را در مسیر صحیحی قرار دهد.
ثبت دیدگاه